ادامه مباحث قبل

ج- ضعف ایمان

مدعیان دین داری فراوان اند ولی تا زمانی بر این ادعا ی  خود پایدارند که دین به دنیایشان صدمه نزند . اما اگر مجبور باشند میان دین و دنیا یکی را برگزینند و با حفظ دین دنیا از دستشان برود ،دین داران اندک شمار خواهند بود . از سویی کسانی که ایمانی ضعیف دارند در معرض این خطرند شیاطینی مانند ابوسفیان از آنان به خوبی سوءاستفاده کنند . این ضعف به خصوص در منطقه شام که مردم آن فاقد مربیان دینی بودند بیشتر مشهود بود به طوری که داستانهای عجیبی درباره نادانی و جهالت آنان در تاریخ ثبت شده است حتی در مدینه نیز که مردم در سایه پیغمبر اکرم (ص) تربیت شده بودند و هنوز مدت زیادی از وفات ایشان  نگذشته بود واقعه غدیر به فراموشی سپرده شد.

(برگرفته از کتاب آذرخش کربلا -آیت الله محمد تقی مصباح یزدی)

ج-ضعف ایمان

یکی دیگر از زمینه هایی که معاویه از آن بهره می برد ضعف ایمان بود .عوامل گوناگونی دست به دست هم داد تا طی نیم قرن پس از رحلت پیامبر (ص) زمینه رشد دین و دین داری در جامعه تضعیف شود و از شمار افراد دین باور کاسته گردد . امام حسین (ع) در حدیثی وضع  دین داری جامعه آن روز را چنین ترسیم می کند :

الناس عبید الدنیا و الدین لعق علی السنتهم یحوطونه ما درت معایشهم فاذا محصوا بالبلاء قل الدیانون .

مردم بندگان دنیا هستند و دین مانند لیسه ای بر زبانشان است . مادامی که دنیا و معاششان دایر باشد ، از دین داری مردم می زنند و هنگامی که امتحان آنان را جدا می کند ]دین داران اندک می شوند .(بحارالانوار - ج75-ص116).

اگر خدا بخواهد ادامه دارد …..

آن روز افق، اشک زدیده می ریخت

درد از دل زهرای شهیده می ریخت

تا روز ازل ،خشک نخواهد شد هان

خونی که از سر بریده می ریخت

می دانم بابا دوبخش است  بخشی درصحرا و بخشی بالای نیزه

اما نمی دانم عمو چند بخش است ، فقط بابا می داند

امام حسین (ع) می فرمایند:

من دمعت عیناه فینا قطره  بواه الله عزوجل الجنه

چشمان هر کس که در مصیبت های ما قطره های اشک بریزد خدواند او را در بهشت جای می دهد.(احقاق الحق-ج5-ص523)

ب-روح زندگی قبیله ای

یکی دیگر از زمینه هایی که معاویه در تثبیت حکومت خویش از آن سود جست ،روح زندگی قبیله ای بود . زندگی قبیله ای اقتضا می کرد که اگر رئس قبیله در کاری پیش قدم می شد همه افراد قبلیه یا دست کم اکثریت آنان به راحتی از او پیروی می کردند .البته این روحیه را نمی توان به طور کلی امری منفی تلقی کرد چرا که در صدر اسلام اگر رئیس قبیله ای به پیامبر اسلام (ص) ایمان می آورد سایر افراد قبیله نیز به سادگی و بی هیچ مقاومتی مسلمان می شدند و اگر رئیس قبیله مرتد می شد ،مردم آن قبیله نیز بی چون و چرا از او پیروی می کردند. بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) نیز همین امر رخ داد و افراد قبایل به راحتی به پیروی روسایشان از اسلام بر می گشتند. (برگرفته از کتاب آذرخش کربلا -آیت الله محمد تقی مصباح یزدی)