#ظرایف_اخلاقی_در_سیره_امام_رضا_(ع)
قرآنی به ویژه دین اسلام این موضوع به صورت خیلی جدی و ریشه‎ای مورد عنایت قرار گرفته است.
به نظر می ‎رسد پیام جهانی دین و جامعیت رسالت آن از این زاویه بسیار قابل تأمل و بهره‎ گیری است. نمونه‎ های اجرایی و عملی آن در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله و حکومت پنج ساله امام علی علیه‎السلام و در زمان امامان دیگر، سند بسیار محکم و استواری است در اهمیت دادن به مناسبات انسانی و رعایت حقوق آدمی از منظر دین اسلام. به این گزارش تاریخی دقت کنید:
امام علی علیه السلام هنگام بازگشت از جنگ صفین به کوفه درآمد و بر شامیان گذشت و شیون زنان را شنید که بر کشتگان جنگ صفین می‎ گریستند، در آن وقت حر بن شُرحبیل شبامی که از بزرگان قوم خود بود به سوی حضرت شتافت. امام به او فرمود: آیا زنان شما با گریه و زاری که اکنون می‎ شنوم بر شما چیره شده‎اند؟ آیا آنان را از این شیون و بی قراری باز نمی‎ دارید؟
حرب در رکاب امام پیاده به راه افتاد و امام سوار بود؛ لذا به او فرمود:بازگرد که پیاده آمدن چون تو در رکاب چون من، موجب فریفته شدن والی و خواری مؤمن است.
ما در تببین دیدگاه و رفتار امام در مورد حقوق انسانی ابتدا از همان حلقه‎های نزدیک به ایشان شروع می‎کنیم.امام با نزدیک‎ترین افراد اعضای خانواده و غلامان و کنیزان چگونه رفتار می‎ کرد؟ آنان چه تصویری از رفتار و اندیشه امام برای ما بازگو خواهند کرد؟ راویان و شاگردان از امام برای ما چه خواهند گفت؟ و امام با اندیشمندان و عالمان چگونه رفتار می ‎کرد؟ در همه این مجموعه، نظر ما به ظرائف اخلاقی امام علیه ‎السلام معطوف خواهند بود. می‎خواهیم بدانیم که امام به عنوان ولی الله و یک انسان کامل با هم نوعان خود چگونه نشست و برخاست می ‎کرد؟ تبیین بسیار معقولانه‎ای است که اگر ما بتوانیم نمادهای اخلاقی را در رفتار امام جست و جو کنیم و در مرحله مهم‎تر آنها را در رفتار فردی و اجتماعی خودمان اجرا نماییم و در این صورت است که می‎توان ادعای پیرو بودن، شیعه بودن و ولایت مدار بودن را اعلام کرد، و گرنه ما با کسانی که اعتقاد و الزامی به جریان ولایت ندارند، چه تفاوتی خواهیم داشت؟
بدون تردید آنچه امام رضا علیه السلام بدان توصیه و عمل می‎کرد، برداشت دقیق و جامع از معارف اسلامی بود که خاستگاه آن قرآن و سیره عملی و علمی آورنده مکتب، یعنی رسول خدا صلی الله علیه و آله است؛ چرا که نمونه ‎های آن را در سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با همان ویژگی مشاهده می ‎کنیم. شایسته است به اندیشه‎ ها و رفتار بزرگان دین نزدیک بشویم تا ما را در مناسبات و مشکلات روزمره زندگی کمک کند و به درستی از این تعالیم وحیانی و آسمانی بهره‎برداری کنیم.